Filial terapi, bakım verenlere (genellikle ebeveynlere) temel oyun terapisi teknikleri konusunda eğitim vererek bu teknikleri kendi çocuklarıyla kullanmalarını sağlayan bir yaklaşımdır. Bu yöntem, grup aile programı olarak ortaya çıkmış ve ilk sistemik aile terapisi müdahalelerinden biri olmuştur.

Ebeveynlerin çocuklarının hayatlarında terapötik ajanlar olabilecek gerekli becerileri öğrenebileceklerine inanan filial terapi, aile üyelerini değişimin ana ajanları olarak dahil eder ve terapi sürecine benzersiz bir bakış açısı sunar. Eğitimli profesyoneller, birincil bakım verenlere yöntemi öğretir ve aileler zorlukları çözmeye ve aşmaya başladıkça denetim ve rehberlik sağlar.

TARİHÇE VE GELİŞİM

Filial terapi, 1960’lı yıllarda Bernard ve Louise Guerney tarafından geliştirilmiştir. Çocuklarla çalışmak için eğitilmiş tedavi sağlayıcı sayısının sınırlı olduğunun farkına vardıklarında, bu yenilikçi oyun terapisi yaklaşımı, ebeveynleri ilgili tekniklerde eğiterek ve bu teknikleri çocuklarıyla uygulamalarına olanak tanıyarak oyun terapisinin erişimini genişletmeye çalışmıştır.

Orijinal Guerney modelinde filial terapi, ebeveynler ortalama 12 ay boyunca eğitime katılırken aynı zamanda çocuklarıyla haftalık oyun terapisi seansları yürütüyorlardı. 1980’lerin sonundan beri Garry Landreth, zaman kısıtlamaları ve sınırlı kaynaklar göz önüne alınarak orijinal modeli uyarlayarak filial terapinin kullanımını genişletmeye yardımcı olmuştur. Onun modelinde, ebeveynler 10 eğitim seansına katılırken aynı zamanda evde çocuklarıyla haftalık oyun seansları yürütüyor ve kaydediyorlardı. Şu anda farklı formatlarda filial terapi mevcuttur ve uzunlukları 10 ila 24 hafta arasında değişmektedir.

FİLİAL TERAPİNİN TEORİSİ

Filial terapi, psikodinamik, aile sistemleri, gelişimsel ve davranışsal teorilerden, diğerleri arasında, yararlanmaktadır. Yöntem, ebeveynlere beceri öğretmek için tasarlanmış psikoeğitimsel bir müdahaledir. Oyun terapisinde özel olarak eğitilmiş terapistler, ebeveynlere yöntemi öğretir ve seansları denetler, ancak bu yöntemdeki rolü daha çok eğitsel niteliktedir. Ebeveynler bu süreçte oyun terapisti olmazlar; sadece çocukların zorlukların üstesinden gelmesine yardımcı olacak veya ebeveynlik uygulamalarını iyileştirecek becerileri öğrenirler.

Bu tip terapi, tedavi arayan kişi olarak ne ebeveyne ne de çocuğa odaklanmaz. Bunun yerine, ebeveyn ve çocuk arasındaki ilişki terapinin odak noktasıdır. Ailelerde ortaya çıkan sorunlar genellikle aile dinamiğiyle ilgilidir - bir çocuğun sorunu genellikle sadece çocuğa atfedilemez ve ailenin bir üyesi tarafından yaşanan sorunlar muhtemelen tüm aileyi etkiler.

Terapistler, terapi sürecinin bir parçası olarak empati ve kabulün gerekliliğini vurgular, ebeveyn duygularını mümkün olan en derin seviyede dinler ve kabul eder ve çocuğun oyun yoluyla ifade ettiği duyguları tanır ve yansıtır. Empatik dinleme bu süreçte esastır. Filial terapi aynı zamanda mümkün olduğunda tüm aileyi de içerir ve terapi çalışmasının gerçekten işbirliği içinde yapılan bir çaba olduğunu vurgular.

FİLİAL TERAPİ NASIL İŞLER?

Filial terapi birkaç aşamadan oluşur. Terapist genellikle önce ailenin değerlendirmesini yapar ve muhtemelen bir süre aile etkileşimlerini gözlemler. Ardından, terapist bir oyun terapisi seansını gösterir ve ebeveynlere birkaç seans boyunca temel teknikleri öğretir. Bundan sonra, terapist ebeveynlerin çocuklarıyla seans yürütmelerine doğrudan denetim sağlar. Ebeveyn tarafından yönetilen seanslar tipik olarak klinik ortamda başlar ancak sonunda eve geçiş yapar. Terapi süresince, terapist devam eden desteği sağlar ve ailelerin karşılaşabileceği herhangi bir zorlukla ilgilenir, böylece aileleri terapinin tamamlanması için hazırlar.

Bu tip terapi, terapi desteği arayışında olan kişi olarak ne ebeveyne ne de çocuğa odaklanmaz. Bunun yerine, ebeveyn ve çocuk arasındaki ilişki terapinin odak noktasıdır.

Filial terapi, genellikle ebeveynlerin didaktik eğitimin yanı sıra duygusal destek alabilmeleri için grup ortamında yürütülür. Grup ortamında, ebeveynler aynı zamanda çeşitli ebeveynlik stillerini deneyimleme fırsatı bulurlar. Filial terapi, çiftler ve bireysel ebeveynlerle kullanılmak üzere de uyarlanmıştır ve öğretmenler, akıl hocaları ve diğer bakım verenleri eğitmek için de kullanılabilir. Filial terapideki teknikler yönlendirici olmayan ve çocuk merkezlidir, yani çocuklar istedikleri gibi oynamakta özgürdür, ebeveynlerden çok fazla talimat veya yönlendirme almazlar.

Filial terapide dört temel teknik öğretilir:

Yapılandırma: Ebeveynler, oyun seansını belirli bir oyun alanı oluşturarak ve çocuğa alandaki oyuncakların istediği gibi oynayabileceğini söyleyerek yapılandırır (birkaç güvenlik temelli kısıtlama ile birlikte).

Empatik dinleme: Ebeveynler, çocuğun oyun sırasındaki davranışlarını ve duygularını yansıtma becerilerini geliştirebilir ve bu becerileri çocuğun ne yaptığına ve ne hissettiğine veya yaşadığına dair yansıtıcı yorumlar yapmak için kullanabilirler.

Çocuk merkezli hayali oyun: Ebeveyn sadece izler ve çocuğun hayali oyunla ilgilendiği şekilde takip eder.

Sınır koyma: Kurallar minimumda tutulmasına rağmen, ebeveynler güvenliği ve mülkiyet saygısını sağlamak için sınırlar koyar. Bazı saldırganlık izin verilir, ancak ebeveynler çocuk oyuncakları yok etmeye veya tehlikeli davranışlarda bulunmaya çalıştığında müdahale eder.

Kaynak: https://www.goodtherapy.org/filial-therapy.html

FİLİAL TERAPİ MAKALELER

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/115197

https://www.aktuelpsikoloji.com/d/file/cocuk-ebeveyn-iliski-terapisi.pdf

FİLİAL TERAPİ YAYINLANMIŞ KİTAPLAR