Bu çalışmada ülkemizde çocuk ve ergenlere yönelik olarak yapılan bilişsel davranışçı müdahalelerin; bilişsel davranışçı yaklaşımın temel odağı olan işlevsel olmayan düşünceler olarak adlandırılan düşünceler üzerinde etkililiğinin incelenmesi amaçlanmıştır. 

Bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı müdahalelerin çocuk ve ergenlerin işlevsel olmayan düşünceleri üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla meta-analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda öncelikle geniş çaplı bir alan yazın taraması yapılmıştır. ULAKBİM, Google Akademik ve YÖK tez tarama sayfasında “işlevsel olmayan düşünceler, akılcı olmayan inançlar, bilişsel üçlü, otomatik düşünceler, bilişsel hatalar” kavramlarıyla arama yapılmıştır. Bu alan yazın taraması sonucu yaklaşık 240 araştırmaya ulaşılmıştır. Daha sonra araştırmaya dahil etme kriterleri belirlenmiştir. (Deneysel desen kullanılması, çocuk ve ergenlerle yürütülmesi, işlevsel olmayan düşünceleri bağımlı değişken olarak alması gibi) Bu kriterler çerçevesinde sekiz araştırma meta analiz çalışmasına dahil edilmiştir. 

Araştırmanın bulgular ve yorum kısmında kullanılan hesaplamaların, tablo ve grafiklerin oluşturulmasında MS Office Excel 2007 ve Comprehensive Meta Analysis (CMA) programından yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre bireysel çalışmalara ait etki büyüklükleri 0,670 ile 2,793 arasında bulunmuştur. Bireysel çalışmalara ait etki büyüklüklerinin genel etki büyüklüğü 1,132 olarak bulunmuştur. Bu sonuca göre Türkiye’de yapılan bilişsel davranışçı müdahalelerin çocuk ve ergenlerin işlevsel olmayan düşünceleri üzerinde geniş düzeyde etki gösterdiği bulunmuştur.

Çalışmanın PDF uzantılı tam sürümü için tıklayınız