Bu kompleksi olan insanlar genellikle kendilerinin fikirlerini abartmışlardır. Yeteneklerinin ve başarılarının diğerlerininkinden daha üstün olduğuna inanırlar. Öte yandan psikolog Alfred Adler bunun hepimizin mücadele ettiği yetersizlik duyguları için geliştirdiğimiz bir savunma mekanizması olduğunu belirtir. Üstünlük kompleksi aslında düşük benlik saygısı veya aşağılık hissi ile alakalıdır. Kısacası, üstünlük kompleksi olan insanlar genellikle etraflarındaki insanlara karşı övünç duymaktadırlar. Ancak bunlar yalnızca başarısızlık veya eksiklik duygularını örtmenin bir yoludur.. Adler bu bireylerin geçmiş aile yaşamlarında ya da travmatik olaylarla toplumun dışında kaldıklarını ve soyutlandıklarını söyler.

Üstünlük kompleksinin belirtilerine bakacak olursak; yüksek öz değer, gerçeği yansıtmayan övünç iddiaları, dış görünüme fazla özen gösterme, kendisini diğer insanlarla kıyaslama ve üstün görme, otorite kurma çabası, başkalarını dinleme isteksizliği, duygudurum dalgalanmaları, diğer insanların çelişkileriyle daha da kötüleşen aşağılık duyguları. Bu semptomlar başka rahatsızlıklarla (narsistik kişilik bozukluğu, iki uçlu duygudurum bozukluğu) karışabilir. Psikiyatr ve psikolog gibi sağlık uzmanları bu semptomların altında yatan asıl nedenleri bulup olası diğer rahatsızlıklardan ayrımını yapabilmektedirler.
 
Üstünlük Kompleksine Ne Sebep Olur?

Bunun tek bir cevabı olmamakla birlikte birden fazla durum veya olay asli neden olabilir. Ailede dışlanma, kıyaslanma öyküleri ya da başarısızlık örnekleri rol oynamış olabilir. Örneğin, kişi belirli bir hedefi tamamlamaya veya istenen sonucu elde etmeye çalışır, ancak başarılı olamaz.

Başarısızlığın anksiyetesini, eksik hissetmenin üstesinden gelmek için bir üstünlük kompleksi geliştirebilir. Bu şekilde başarısızlıklarından korunmuş hissederlerse, gelecekte de tekrar deneyebilirler. Kısacası, diğerlerinden daha iyi gibi övünerek yetersizlik duygularından kaçmayı öğrenirler. Ancak bu davranışlar diğer insanlar tarafından kibirli olarak görülebilir.

 
Tedavi Edilebilir Mi?

Üstünlük kompleksi akıl sağlığı uzmanlarının kullandığı DSM-5’te resmi bir teşhis olarak bulunmaması nedeniyle standart bir tedavisi yoktur. Ancak psikoterapistler kişinin durumuna uygun terapi yöntemi oluşturabilirler.

Övünen davranışlarla ilgili temel sorunları anlamanıza yardımcı olabilir ve onları daha faydalı bir şekilde ele almayı öğrenmenize yardımcı olurlar.

Aşağılık hissi bütün insanlarda varolan bir durumdur. Doğru bir psikoeğitimle zihinsel sağlığınızı şekillendiren durumlarla nasıl başa çıkacağınızı öğrenirsiniz. Psikologlar kendinizi baskı altında hissettiğinizde yeni bir kişilik yaratmak yerine çözüm bulmayı öğrenmenize yardımcı olurlar.

Bu komplekse sahip olduğuna inandığınız biriyle ilişki içindeyseniz, onları tedavi görmeleri için teşvik edebilirsiniz. Ayrıca, duyguları hakkında daha dürüst olmaları ve başarılı olabilecekleri yeni büyüme alanları belirleme arayışlarında onlara destek olabilirsiniz. Aynı zamanda, kendiniz için de psikoterapiden yararlanabilirsiniz. Terapist, eşinizin veya aile üyenizin ne zaman dürüst olduğunu ve kendilerini ne zaman savunmasız hissettiğini değerlendirmeyi öğrenmenize yardımcı olabilir.

Kaynak