Anne-babalar; bir düşünün bakalım… Çocuğunuz büyüyor. Eskiden onu kontrol etmek kolaydı ama büyüdükçe okul, dersler, arkadaşlar ve kötü alışkanlıklar konusunda endişelerinizde büyümeye başladı değil mi? Peki ya sizin onaylamadığınız, doğru bulmadığınız bir davranışta bulunduğunda tepkiniz ne olacak? Bu durumla nasıl başa çıkacaksınız?

Eyvah!! Çocuğunuz:

Okulu astı.

Eve geç geldi.

Hiç istemediğiniz o arkadaşıyla görüştü.

Sigara içti

Bir erkek arkadaş edindi.

Yukarıda saydığım pek çok durum ya da benzer olası durumlarla karşılaşmış ya da karşılaşacak olabilirsiniz.

Çoğu anne babanın bu aşamadaki tepkisinin benzer olduğunu gözlemliyorum. Siz de onlar gibi durumla yüzleşir yüzleşmez paniğe kapılabilir, kıyameti kopararak çocuğunuzu kontrol altında tutmaya çalışabilirsiniz. Koyduğunuz yasaklar ve baskı ile onu koruyabileceğinizi ve istediğiniz gibi bir çocuk olacağını varsayarak kendinizi bir süre daha rahatlatabilirsiniz.

Bu yolu seçen ebeveynlere söylemek isterim ki, rahatlamış ruh haliniz çok da uzun sürmeyecek. Böyle bir süreçten sonra, çocuğunuz ile ilgili daha az bilgi edinebileceğiniz bir dönem sizi bekliyor olacak. Aşırı sert tepki verdiğiniz çocuğunuz, suçlu hissederek, “iyi çocuk olma” şansının elinden alın kanaat getirecek. Çocuğunuz hata yapmaktan korkacak, korktukça daha çok hata yapacaktır. İkinci bir ihtimal ise yargıladığınız çocuğunuzun size kızma durumudur ki, sonrası bile isteye sizi tekrar kızdıracağı anlamına gelir. Her ikisinde de yaptığı hataları ise, özgürlüğünün ve benliğinin kısıtlanmasını istemediğinden en azından bir süre sizden saklamak adına her şeyi yapacaktır. Bu durum onun yaşamdaki öğrenme ve durumu değiştirme sürecinin gecikmesine neden olacaktır.

Bunun yerine durumu öğrendiğinizde bir müddet beklemenizi öneririm. Bu bekleme süreci sizi kaygı ve korku ile yanlış bir davranışta bulunmaktan alıkoyacaktır. Belki bu süreçte siz de içinize dönebilir, korkularınızın kendinizle mi yoksa gerçekten çocuğunuzla mı ilgili olduğunu ayırt edebilirsiniz. Kendi fikirlerinizi ona zorla kabul ettirmek yerine, onunla ilgili endişelerinizi ve korkularınızı içtenlikle paylaştığınızda sizi daha iyi anladıklarını ve daha çok işe yaradığını göreceksiniz.

Her yaşantının; hata ve başarısızlıkların dahi, büyümek, gelişmek ve öğrenmek için bir adım olduğuna inanan ebeveynler, çocuklarına da rahatlıkla bunu öğretebilirler. Böylece yaşamda pek çok şans, seçenek olduğunu; hata yapmanın insanı değersiz kılmayacağı inancını da çocuğunuza aşılayabilirsiniz. Böyle çocuklar, ilerde yaşamaktan ve deneyimlemekten korkmayan, olumsuz yaşantılardan da ders çıkararak gelişen yetişkinler olabilir ve mutlaka kendilerine mutlu ve dolayısıyla başarılı olabilecekleri bir alan yaratabilirler.

Yapılan araştırmalar da göstermektedir ki, bütün bu gelişim ve öğrenme sürecinde anne-babaların tutumu büyük önem taşımaktadır. Bu demek oluyor ki sizin şu an ona davranma biçiminiz, onun ilerde nasıl bir yetişkin olacağı konusunda ciddi bir belirleyicilik taşıyor. Bu nedenle çocuklarınızın düşüncelerini ve kendilerini özgürce ifade etmelerine izin verin. Onları dinleyin. Konuşmaları size uygun gelmese de, eleştirmeden ya da yargılamadan önce onu sadece dinleyin ve anlamaya çalışın. O zaman sizden saklanmak ve iç dünyalarında yalnız kalmak zorunda hissetmeyecekler. Ve işte o zaman gerçekten size ihtiyaçları olduğunda, onlara yardım edebilir ve yanlarında olabilirsiniz.

Psk. Nihal UYAR

www.algipsikodrama.com