10 Mayıs Dünya Psikologlar Günü mü?

Maruf BEÇENE / Aktüel Psikoloji

10 Mayıs’ın “Dünya Psikologlar Günü” olarak anıldığı ifade edilse de, Aktüel Psikoloji olarak yaptığımız ön araştırmada bu tarihin dünyada resmî ya da yaygın bir şekilde kutlandığına dair yeterli bir veri bulunamamıştır. Her yıl sınırlı sayıda ve daha çok yerel ölçekte bazı etkinlikler düzenlense de, bu güne atfedilen kurumsal ya da evrensel bir anlam henüz oluşmamıştır. Dünyanın önde gelen psikoloji kurumlarının web sitelerinde de 10 Mayıs’a ilişkin herhangi bir kutlama mesajı ya da bildiriye rastlanmamıştır.

Önceki yıllarda Türk Psikologlar Derneği’nin 10 Mayıs’ın “Psikologlar Günü” olarak kutlanmasına yönelik uluslararası otoriteler nezdinde çeşitli girişimlerde bulunduğu bilinmektedir. Ancak bu girişimlerin, şu ana kadar uluslararası düzeyde resmî bir kabul ya da yaygın bir uygulama ile karşılık bulduğu söylenemez.

KAMU KURUMLARI PSİKOLOGLAR GÜNÜNÜ KUTLADI

Özellikle İl Sağlık Müdürlükleri resmi Twitter hesaplarından psikologlar gününü kutladı. Kurumların resmi hesaplarından kutlama mesajlarının yayımlanması 10 Mayıs'ın gelecekte daha organize bir şekilde Psikologlar günü olarak kabul edilmesi açısından önemli paylaşımlar olarak kabul edilmektedir.

Sağlık Bakanlığından Kutlama Mesajı

Ruh sağlığının korunması ve iyileştirilmesi için özveriyle çalışan tüm psikologlarımızın Psikologlar Günü kutlu olsun.#PsikologlarGünü pic.twitter.com/24XR71x6Yq

— T.C. Sağlık Bakanlığı (@saglikbakanligi) May 10, 2025

Yeşilay'da Psikologlar Gününü Kutlayan Mesaj Yayımladı

Bağımlılık gibi çok katmanlı bir alanda, insanın en kırılgan anlarına tanıklık eden; her bir danışanın yaşamındaki gölgeleri aydınlatarak dönüşümün mümkün olduğunu hatırlatan ve iyileşme yolculuklarına eşlik eden kıymetli psikologlarımızın 10 Mayıs Psikologlar Günü kutlu olsun.… pic.twitter.com/uFjFZSCWIg

— Yeşilay (@1920yesilay) May 10, 2025

Türk Psikologlar Derneği Açıklaması

Türk Psikologlar Derneği, 10 Mayıs Psikologlar Günü'nde ruh sağlığı alanındaki yasal boşluğa ve halk sağlığı riskine dikkat çekti.

Türk Psikologlar Derneği'ne (TPD) göre, Türkiye'de toplumun ruh sağlığı ihtiyaçlarına yanıt verme noktasında ciddi engeller var.

Psikologlara özgü bir meslek yasası olmadığı gibi, ruh sağlığı hizmetlerini kapsayan bir düzenleme de bulunmuyor.

BBC Türkçe'ye konuşan TPD Başkanı Prof. Gökhan Malkoç, "Ruh sağlığı yasası olmadığı için bu hizmetler Türkiye'de şeffaf, denetlenebilir ve erişilebilir değil" diyor.

Sadece 30 Psikolog Kadrosu Açıldı

Türk Psikologlar Derneği (TPD), toplumsal sorunların (madde bağımlılığı, genç intiharları, çocuk istismarı, kadın cinayetleri, afetler vb.) yaygınlığı ve şiddeti nedeniyle daha fazla psikoloğa ihtiyaç duyulduğunu vurguluyor.

TPD Başkanı Prof. Gökhan Malkoç, 6 Şubat depremlerinden sonra 1,5 yıl boyunca kendi imkanlarıyla 1000 psikoloğu sahada görevlendirdiklerini ve 26 binden fazla kişiye destek verdiklerini belirterek, devletin psikolog ihtiyacını artık görmesi gerektiğini ifade ediyor. Sağlık Bakanlığı’nın 15 bin kadroda sadece 30 psikolog atamasını "ciddiyetsizlik" olarak değerlendiriyor.

Ayrıca TPD, Türkiye’de psikologları ve görev alanlarını tanımlayan bir meslek yasası bulunmadığını, psikolojik sağlık alanının yasal koruma ve tanımdan yoksun olduğunu belirtiyor. Yeni yayımlanan yönetmeliğin bazı adımlar atsa da, sadece klinik psikologları kapsadığını ve eksikleri gidermediğini ifade ediyor.

Önceki yıllarda 10 Mayıs tarihiyle ilgili resmi web sitesinde şu açıklamaya yer vermişti:

10 Mayıs Dünyada Psikologlar Günü Olarak Kutlanıyor mu?

10 Mayıs, özellikle Türkiye başta olmak üzere bazı Latin Amerika ülkelerinde ve Avrupa’nın çeşitli bölgelerinde psikologlar günü olarak kutlanmaktadır. Ancak bu tarih uluslararası düzeyde resmî bir gün olarak kabul edilmemiştir. Daha çok mesleki birlikler ve dernekler tarafından psikoloji alanının önemini vurgulamak, meslektaşları onurlandırmak ve mesleki sorunlara dikkat çekmek amacıyla anılmaktadır.

10 Mayıs Günü Psikologlar Günü mü?

Yaptığımız ön araştırmada, 10 Mayıs’ın Dünya Psikologlar Günü olarak kutlanmasının Türkiye merkezli bir organizasyonda önerildiği, ancak bu çağrının henüz geniş kabul görmediği tespit edilmiştir. Ayrıca Google arama motorunda bu tarihle ilgili yeterli ve güvenilir bilgi bulunmamış; popüler sözlüklerde de 10 Mayıs’ı Psikologlar Günü olarak ele alan anlamlı içeriklere rastlanmamıştır.

Psychology Day (Psikoloji Günü)

• Dünya Ruh Sağlığı Günü (10 Ekim): Dünya Sağlık Örgütü tarafından ruh sağlığı sorunlarına dikkat çekmek ve ruh sağlığı destek çalışmalarını teşvik etmek amacıyla her yıl 10 Ekim'de kutlanmaktadır. Bu gün, psikolojik iyi oluşun önemini vurgulamak için çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapmaktadır.
• Birleşmiş Milletler Psikoloji Günü: Birleşmiş Milletler nezdindeki Psikoloji Koalisyonu tarafından her yıl farklı bir tarihte düzenlenen bu etkinlik, psikolojinin küresel sorunlara çözüm üretmedeki rolünü vurgulamayı amaçlamaktadır. Örneğin, 2024 yılında 25 Nisan'da "17. Yıllık Psikoloji Günü" düzenlenmiştir ve 2025 yılı için 24 Nisan tarihi belirlenmiştir.
• Ulusal Psikologları Takdir Günü (14 Temmuz): Amerika Birleşik Devletleri'nde 2022 yılında başlatılan bu gün, profesyonel ve lisanslı psikologların çalışmalarına teşekkür etmek ve onların toplum üzerindeki olumlu etkilerini kutlamak amacıyla her yıl 14 Temmuz'da kutlanmaktadır.
• Üniversitelerin düzenlediği "Psikoloji Günü" etkinlikleri: Çeşitli üniversitelerin psikoloji bölümleri de kendi bünyelerinde "Psikoloji Günü" adı altında etkinlikler düzenleyebilmektedir. Bu etkinlikler genellikle öğrencilerin ve akademisyenlerin katılımıyla gerçekleşmekte ve psikoloji alanındaki çeşitli konulara odaklanmaktadır. Örneğin, Türkiye'de de bazı üniversitelerin "Psikoloji Günü" etkinlikleri düzenlediği görülmektedir.

Dolayısıyla, "Psychology Day" adında genel bir uluslararası gün olmamakla birlikte, farklı amaçlarla ve farklı tarihlerde kutlanan çeşitli "Psikoloji Günü" etkinlikleri bulunmaktadır.

BM nezdinde düzenlenen "Dünya Psikoloji Günü" şimdiye kadar aşağıdaki temalar alındı:

• 2018: İklim Değişikliği: Etkileri Azaltma ve Adaptasyonu Teşvik Eden Psikolojik Müdahaleler
• 2017: 21. Yüzyılda Zindeliğin Desteklenmesi
• 2016: Güvenlik Açığından Esnekliğe
• 2015: Ülkeler Arası ve Ülkeler Arasında Sağlık Eşitsizliklerinin Azaltılması
• 2014: Psikolojinin Sürdürülebilir Kalkınma Gündemine Katkısı
• 2013: Küresel Bağlamda Psikoloji ve Şiddet
• 2012: Savunmasız insanlar için insan hakları
• 2011: Onlara Ulaşın, Öğretin
• 2010: Barış ve İnsan Hakları için Müzakereler
• 2008: BM Küresel Gündemiyle İlgili Psikoloji ve Sosyal Adalet
• 2007: Psikoloji ve Afet Yanıtı

Dünya Psikoloji Günü ile ilgili diğer bilgiler tıklayınız:

Etkinliklerin içeriğinden de anlaşılacağı üzere genellikle 20-30 Nisan tarihleri arasında "Dünya Psikoloji Günü" kutlanmaktadır. Bu veriler esas alındığında küresel anlamda önümüzdeki yıllarda Nisan ayının son haftasının "Dünya Psikoloji Haftası" olarak kutlanılması olasılığı vardır.

Ülkemizde özelikle psikoloji öğrencileri tarafından fiili olarak benimsenmiş olan 10 Mayıs tarihiyle ilgili dünyada böyle bir kutlama yapılmamaktadır.

Ruh Sağlığı Yasasının olmayışına vurgu yapılan etkinliklerde, özellikle psikoloji biliminin yasasızlığa bağlı olarak suistimal hatta mesleki istismara varacak düzeyde hasar aldığı ifade ediliyor.

10 Mayıs tarihiyle ilgili üniversitelerin psikoloji bölümlerinden de şimdiye kadar herhangi bir açıklama yapılmadı.

10 Mayıs'ın Psikologlar günü olmasının niceliği, niteliği veya resmi karşılığı ne olursa olsun bu tarihin özellikle psikoloji öğrencileri tarafından fiili bir benimsenmişliği var. Reel pratiği gittikçe güçlenen bir gün. Özellikle ruh sağlığı yasasına yönelik vurguların bugün aracılığıyla daha gür bir biçimde ifade edilmesi bugünün önemli işlevlerinden biridir.

Bu sene de geçen sene olduğu gibi 10 Mayıs Psikologlar günü ile ilgili kutlama mesajı sadece Kıbrıs Psikologlar Derneği ve Kıbrıs Bağımsız Psikologlar İnsiyatifi'nden geldi. BRTK'da yer alan habere göre Kıbrıs Türk Psikologlar Derneği ve Kıbrıs Bağımsız Psikologlar İnsiyatifi 10 Mayıs Psikologlar Günü nedeniyle mesaj yayımladı.

Konuyla ilgili ulusal basından NTV, uzman açıklamalarına yer vererek 10 Mayıs 2018'de Psikologla gününe vurgu yapan bir haber yayımladı... Devamı

Bugüne psikologlar günü gözüyle bakan herkesin günün kutluyoruz.