Editör: Maruf BEÇENE / Aktüel Psikoloji

3. AVRASYA POZİTİF PSİKOLOJİ KONGRESİ

Üsküdar Üniversitesi Psikoloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. Tayfun Doğan ile pozitif psikoloji ve 3. Avrasya Pozitif Psikoloji Kongresi hakkında konuştuk.

Pozitif psikoloji nedir?

Pozitif psikoloji, insanların olumlu özelliklerine ve güçlü yönlerine odaklanan bir psikoloji alt dalıdır. İyi yaşamanın bilimidir. Tarihi süreç içeresinde psikoloji bilimi daha çok ruh sağlığı bozukluklarına ve insandaki eksikliklere odaklanmıştır. İnsanların olumlu-güçlü özelliklerini ve potansiyellerini inceleme ise büyük oranda ihmal edilmiştir. Pozitif psikoloji, bireylerin olumsuz, eksik ve sorunlu yönlerinden çok, olumlu özelliklerine, güçlü yanlarına ve erdemlerine odaklanan bir yaklaşımdır. Bu haliyle de geleneksel psikolojinin kullandığı “hastalık modeli ”ne karşılık, “sağlık modeli”ni temel alır. Bu doğrultuda pozitif psikolojinin amaç ve işlevleri, yaşamı değerli ve yaşanmaya değer kılacak şeyleri araştırmak, insanların olumlu ve güçlü özelliklerine odaklanarak bunları geliştirmek, öznel ve psikolojik iyi oluşu ve yaşam sevincini geliştirmeye çalışmak ve önleyici işleviyle bireylerin ruhsal sorunlar yaşamalarının önüne geçebilmektir.

Pozitif psikoloji temel olarak hangi sorulara cevap arar?

“İyi yaşam nedir?”, “Anlamlı yaşam nedir?”, “Hayatı yaşamaya değer kılan şeyler nelerdir?”, “Ruh sağlığı yerinde insan kimdir?”, “Nasıl daha mutlu olunabilir?”, “İnsanların karakter güçleri nelerdir?” gibi sorular temel olarak pozitif psikolojinin bilimsel yöntemleri kullanarak cevap aradığı sorulardır diyebiliriz.

Bu sorular bağlamında pozitif psikolojinin araştırdığı konular nelerdir? Pozitif psikoloji için mutluluk bilimi diyebilir miyiz?

Pozitif psikolojiye mutluluk bilimi demek onun kapsamını sınırlandırır diye düşünüyorum. Dolayısıyla bu doğru bir ifade değildir. Tabii ki mutluluk pozitif psikolojinin önemli bir konusudur ancak tek konusu değildir. Bunun dışında bu yeni yaklaşım, affedicilik, hayatın anlamı, umut, iyimserlik, yaşam kalitesi, psikolojik sağlamlık, şükran duyma, işe bağlılık, öz-saygı, özgecilik (alturizm) ve sosyal-duygusal zekâ gibi daha pek çok konuyla ilgilenir ve bu konularda araştırmalar yapar.

Pozitif psikoloji işe yarıyor mu? Örneğin daha mutlu olabilmekle ilgili olarak neler söylemek istersiniz?

Pozitif psikoloji işe yarıyor. Bunu bu alanda yapılan pek çok bilimsel araştırma ortaya koymuş durumdadır. Ayrıca bu yaklaşımın bir ihtiyaçtan doğduğunu düşünüyorum. Çünkü insan yaşamında mutluluk ve anlam arayan bir canlıdır. Bu mutluluk ve anlam arayışımızda insanlık tarihinde hiçbir zaman bugünkü kadar ön plana çıkmamıştır. İnsanlık olarak önemli oranda beslenme sorunlarını ve sağlık sorunlarını çözdük, eskiye oranla daha zenginleştik ancak aynı oranda mutlu olamadık. Bu durum da bilim insanlarını mutluluk konusunda araştırmalar yapmaya yönlendirdi.

Mutlulukla ilgili çok şey söylenebilir. Ancak burada kısaca, mutluluğun öğrenilebilir ve geliştirilebilir bir beceri olduğunu söylemek isterim. Evet, mutluluğun genetik bir tarafı var, bunu inkâr edemeyiz. Ancak bize bakan bir yönü de var. Mutluluk, hayatı keyif alarak anlamlı bir şekilde yaşamaktır. Bunu da başarabiliriz. Hayatımızı anlamlı hale getirecek yaşam uğraşları bulmak, şükran duygusu içinde olmak, daha çok hareket etmek ya da egzersiz yapmak, umutlu olmak, affedici olmak ve öz-saygımızı yükseltmek mutluluğumuza katkı sağlayacaktır.

Dünyada ve ülkemizde pozitif psikolojiye olan ilgi ne düzeydedir?

Tüm dünyada beklenenin üzerinde bir ilgi var diyebiliriz. Bu yeni yaklaşımla ilgili tüm dünyada kongreler düzenlenmekte, seminerler yapılmakta, bilimsel-akademik dergiler yayınlanmakta ve konuyla ilgili sayısız kitap basılmaktadır. Ben şahsen Avrupa ve Amerika’da yapılan kongrelere katılmaya çalışıyorum. Bunlardan başka neredeyse her ülke de kendi ulusal pozitif psikoloji kongresini yapmaktadır. Biz de ülkemizde Avrasya Pozitif Psikoloji Kongresi başlığıyla bu yıl üçüncüsünü düzenleyeceğimiz bir kongre organize etmekteyiz. Daha önce iki kez düzenlediğimiz kongrelerimize katılım oldukça yüksek olmuştu. Bu durumda ülkemiz adına bizi mutlu etmektedir.

3. Avrasya Pozitif Psikoloji Kongresi’nin içeriği ve tarihi hakkında bilgi verebilir misiniz?

Kongremiz 12-14 Nisan 2019 tarihleri arasında İstanbul’da Üsküdar Üniversitesi’nde gerçekleştirilecektir. Kongremizin bu yılki temasını “Psikolojik İyi Oluşun Kaynakları” olarak belirledik. Kongremize, pozitif psikoloji alanına katkılarda bulunmuş yurt içinden ve yurt dışından önemli akademisyenler konuşmacı olarak katılacaktır. Kongre programının içeriğinde, pozitif psikoloji ile ilgili konferanslar, paneller, atölye çalışmaları ve bildiri sunumları olacaktır. Kongre disiplinlerarasıdır ve farklı branşlardan tüm akademisyenlere açıktır. Ayrıca akademisyenler dışında, öğrenciler ve halkımız da kongremize dinleyici olarak katılabilirler. Bunun için kongre web sayfamızdan (www.ppcongress2019.org) kayıt olmaları gerekmektedir.