Murathan Mungan (d. 1955), yapıtlarında Doğu’ya ait söylence, mit, masal ve arketipleri çözümleyip yorumlar. Geleneksel anlatılarla kurulan bu bağ, bir anlamda içinde yaşanılan coğrafyanın sunduğu fırsatların ve kültürel zenginliğin değerlendirilmesidir. Yazarın sanat kurgusunun yapı taşlarından olan bu yönelimle, kültür ürünlerinde çağdan çağa sürmekte olan motifler farklı şekillerde yeniden gündeme getirilir. Mungan’ın bu dönüşümü gerçekleştirmekteki amacı, bugün de alttan alta sürdüğünü düşündüğü arketiplerle okurun yüzleşmesini sağlamaktır. Zaman içinde evrilerek günümüze kadar gelen bu motiflerin karşılık geldiği toplumsal dinamikleri sorgulayan yazar, böylece toplumsal evrime de ışık tutar. Mungan’ın rolçözümsel bir okuma süreci yaratma amacı, metin ve okurla kurduğu ilişkiden de çıkarsanabilir.

Yazarın, yapıtlarında izini sürdüğü ana izleklerin en belirgini “erkek olma”dır. Mungan’ın yazarlık evreninde geniş yer tutan bu sorunsal bağlamında toplumsal iradenin dayattığı roller ele alınır. Erkeksi iktidarın yarattığı “erkek” imgesinin kurduğu bu baskı, “birey” olmanın da tıkanma noktasıdır. Yazar, politikadan edebiyata dek yaşamın her alanında örtük olarak ya da açıktan açığa süregelen koşullanmaları çözümlerken, cinsiyetçi ideolojiyi şiddetle eleştirir. Mungan’ın yapıtları incelenirken sık sık karşılaşılan temalardan biri de “dilsizlik”tir. Bu kavramın bireysel olduğu kadar toplumsal anlamda da bir ketlenmeye işaret edişi, farklı katmanlar içeren bir okumaya olanak verir. Buradan hareketle Mungan’ın yazın çabası, tarihe ses vermek, Anadolu’nun doğusunu dillendirmek olarak yorumlanabilir.

Makalenin Devamı İçin Tıklayınız