Ders başarısızlığının en büyük nedeni, çocukların belli bir sorumluluk içerisinde kendilerini hissedip , okul sonrası gerekli ders çalışma saatlerini düzenlememeleri ile kendini gösteren durumdur. Bu durumda öğretmen ve aileye çok büyük bir iş düşmekte uygun ve dengeli yaklaşımlar ile çocukların bu yöndeki eksikliklerini işbirliği içinde kapatmaları gerekir. Yanlış tutumlar çocukların bu sıkıntısını pekiştirir. Bu durumda öğretmen aile işbirliğinin olumlu etkisi büyüktür.

Çocuğun gittiği okulun genel durumu , öğretmeninin özellikleri , sınıfın özellikleri , verilen eğitimin kalitesi , bu eğitime ek olarak sağlanan imkanlar çocukların ders başarısını direk olarak etkiler.

Ders başarısına etki eden diğer nedenlerden biriside çocukta olabilecek depresyon , madde bağımlılığı , uyum bozuklukları ,aile ile ilgili problemler, okul ile ilgili problemler, öğretmen ile ilgili problemler, sosyal çevre ile ilgili problemler gibi durumlarda da ders başarısızlıklarına neden olabilir. Bu negatif etkenin ortadan kaldırılması ile ders başarısızlığında düzelme belirgin olarak görülür.

Ders başarısızlığı olan çocukların yaşıtları ile kıyaslanmadan ve özgüvenleri zedelenmeden , ders başarısı için yönlendirilmeleri önemlidir. Çocukların bu türlü sıkıntıları varken anne babanın aşırı ilgisiz ve aşırı kontrol durumları, çocukların bu durumlarının devam etmesine neden olur. Önemli olan anne babaların çocuklarına vakit ayırarak , onların durumlarından haberdar olmaları ve bu türlü problemler , tamamen çocuğun yaşamında pekişmeden gerekli önlemler alınmalıdır.

Okul , çocuğun yaşamındaki ilk toplumsal kurumdur. Okul kişiye yaşamında gerekli olacak değerleri ve bilgileri kazandırırken, topluma uyum sağlaması için gerekli sosyalleşme becerilerini de kazandırmaktadır.

Okul Başarısızlığının Nedenleri:

a-Kişisel özellikler:

Çocuğun IQ seviyesinin yaşıtlarına oranla düşük olması , öğrenme güçlüğü, depresyon , davranım bozukluğu , dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun mevcut olması , bedensel bir engelinin veya rahatsızlığının bulunması görme-işitme kayıpları önem taşımaktadır.

b-Aileden kaynaklanan sebepler:

Aile içi ilişkilerin nitelikli olmaması , çocukla iletişim dilinin doğru olmaması , çocuğun gelişim dönemlerinde zengin uyaran verilmemesi , öğrenme ile ilgili çevresel faktörlerin sağlıklı olmaması , anne-babanın sağlıklı model olmaması , ailedeki kültürel seviyenin düşük olması, ders çalışma ortamının sağlanmaması başarıyı olumsuz etkileyen faktörlerdir. Ailelerin diğer çocuklarla kendi çocuklarını kıyaslamaları , başarısızlığı sonucu onu yargılamaları , ve eleştirmeleri yerine çözüm yolları aramaları en doğru yaklaşımdır.

c-Okuldan kaynaklanan sebepler:

Okuldaki eğitim ve öğretim programının çocukların gelişim seviyelerine uygun programlar olmaması , öğretmenin bilgi aktarımını çocukların bulundukları seviyenin üzerinde tutması , aşırı disiplin önlemleri alması,çocukla yeterli iletişimi kuramamış olması gibi nedenler sayılabilir. Öğretmenin eğitim ve öğretim programını çocukların gelişim seviyesine uygun, araştırıcı, etkili öğretmenlik etkili öğretmenlik yetilerine sahip olması gerekmektedir.

Çocuğun Okul Başarısını Artırmada Öğretmen ve Ailenin Alması Gereken Önlemler

1- Sorumluluk duygusunu artırmaya çalışın
2- Yaşına uygun yapabileceği görevler verin
3- Başarılı olmuş kişileri ona sevdirin ve örnek gösterin
4- Kendine güvenmesini sağlayın
5- Okul arkadaşları ile iyi ilişkiler kurmasını sağlayın
6- Ondan yapamayacağı şeyleri istemeyin
7- Ona yaşından ve olduğundan daha küçükmüş gibi davranmayın
8- Onun ile birlikte vakit geçirin , kendini ifade etmesini sağlayın
9- Uygun olmayan arkadaşlarını onunla konuşun
10- Madde kullanımından uzak kalmasını sağlayın
11- Ders için yeterli vakit ayırmasında ona yardımcı olun
12- Onun okul başarılarını uygun bir şekilde ödüllendirin
13- Ona her zaman cesaret verin , destekleyin
14- Başarısızlıkları için konuşun , onu başarıya motive edin
15- Öğretmeni ile onun hakkında sık sık iletişime girin
16- Öğretmeninin onun hakkındaki önerilerini dikkate alın
17- Hayatta düzenli ve programlı olmasına yardımcı olun
18- Onun stres faktörlerini hesaba katın , psikolojik durumuna dikkat edin
19- Aile içi huzuru ve sevgi ortamını onun için hazırlayın
20- Anne ve baba birlikte dersleri konusunda destek olun
21- Ders çalışma harici zamanlarda dinlenmesini sağlayın
22- Onu okumaya teşvik edin, okuma alışkanlığı kazanmasına yardımcı olun
23- Ona uygun dikkatini dağıtmayacak bir ders çalışma ortamı hazırlayın
24- Dikkatini devam ettirme konusunda eksikliği olup olmadığını kontrol edin
25- Onun kapasitesinden daha fazla beklentilere girmeyin
26- Okulu sıradan bahanelerle aksatmasına izin vermeyin , bu durumu denetleyin
27- Derslerine engel olabilecek isteklerini uygun bir şekilde sınırlayın
28- Onu ders ve sınavlar konusunda paniğe sevk etmeyin
29- Her gün düzenli ders çalışmasını sağlayın
30- Düzenli öğünler ,gıda alımı ve çeşitliliğini sağlamaya çalışın
31- Onun kabiliyetlerini yönlendirin ve gelişmesini sağlayın
32- Onunla mümkün olduğu kadar nitelikli zaman geçirin
33- Uyku düzeninin bozulmamasını sağlayın
34- Hafta sonları ve yaz tatillerinde yeterince dinlenmesini sağlayın
35- Okulda yolunda gitmeyen şeylere karşı uyanık olun
36- Yaşıtları ve başkaları ile onu kıyaslamayın
37- Onun ile okul ve dersler hakkında belli aralarda durum değerlendirmesi yapın
38- Onu arkadaşları ile rekabete sürüklemeyin
39- Çok aşırı ders çalışmasını sınırlayın
40- Onun hobilerini artırın , ders dışında hobileri ile ilgilenmesini sağlayın
41- Onun her zaman için yanında olduğunuzu devamlı hissettirin
42- Küçük problemler büyümeden zamanında müdahale edin
43- Ders çalışırken belli aralarla dinlenmesini sağlayın
44- Defter ve kitaplarını düzenli ve temiz kullanmasını sağlayın
45- Kapasitesinin altında uyarı düzeyi düşük bir sınıfta ise okul ile durumunu görüşün
46- Bazı derslerde birlikte çalışarak ona destek olun
47- Çocuğunuzun görme ve işitme problemi olup olmadığını değerlendirin
48- Beklenenin çok altında başarı durumunda özel öğrenme güçlüğüne dikkat edin
49- Sportif faaliyetler ile ders dışı dinlenmesini sağlayın
50- Okul içi sosyal etkinliklerde onu cesaretlendirin
51- Aileyi etkileyen stres etkenlerinin okul başarısını düşüreceğini unutmayın
52- Anne ve babanın yalnız birinin okul konusunda desteğinin tam olarak yeterli gelmeyeceğini , her iki ebeveynin birlikte gereken önemi vermesi gerektiğini unutmayın
53- Onun zihinsel yeteneğinin ezber ve taklite göre değil , mantık ve üretkenliğe dayalı olması konusunda yönlendirin

Öğretmenin Ders Sırasında Alabileceği Önlemler

- Öğretmenin görevi öğrenciye bilgi aktarmaktan çok öğrenciye öğrenmesini öğretmektir. Bilgi çoktur. Bu yüzden öğretmen bilgi aktarmak yerine, öğrencinin bilgiye (düşünerek, araştırarak, sorarak, inceleyerek) ulaşmasına yardımcı olmalıdır.
- Öğretmen, her an öğrenmekte ve kendini geliştirmekte olduğunu sürekli öğrenciye sezdirmelidir.
- Öğretmen ve öğrenci arasında güven sağlanmalıdır. Öğretmenin görevi kopya çekenleri yakalamak değil, sorulara yanıt vermek olmalıdır. Öğrenciye kopya çekmenin ahlaksızlık olduğu söz ve davranışlarla anlatılmalıdır.
-Öğretmen öğrenciye güvenmelidir.
- Her gencin yetenekli olduğu bir dal bulunmaya çalışılmalıdır. Genç ve öğretmeni bu konuda sürekli arayış içinde olmalıdır.
- Öğretmen, derslerin düzeyini çok yüksek tutmamalı, öte yandan çok da indirmemelidir. Öğrencinin düzeyini zorlamak amacıyla, öğretmen, derslerin düzeyini sık sık sınıfın düzeyinin bir parmak üstünde tutmalıdır.
- Öğretmen, öğrencileri birlikte çalışmaya teşvik etmelidir. En iyi öğrenme yönteminin öğretmek ve birlikte çalışmak olduğu her zaman göz önünde tutmalıdır.
- Öğretmen, öğrenciye kütüphaneye gitme, kitap okuma, kitap satın alma alışkanlıklarını kazandırmalıdır.
- Dersler işlenirken mümkün olduğunca yaşamın içinden örnekler verilmeli. Örneğin, sanat derslerinde çevrenin kirliliği, spor derslerinde spor sahalarındaki çirkin olaylar ele alınmalı, edebiyat derslerinde toplumca ne kadar az okuduğumuz eleştirilmelidir. Bir insanın toplumunu eleştirmesinin, o insanın bulunduğu toplumu sevmediği anlamına gelmediği, tam tersine, sevdiği için değiştirmek istediği anlaşılmalıdır.

* igdirram.k12.tr