Abant İzzet Baysal Üniversitesi tarafından yapılan “Bolu ve Düzce'deki Çocuklarda Depreme Bağlı Ruhsal Sorunlar'' araştırmasında, travma sonrası stres bozukluğunun kadınlarda, erkeklere oranla iki kat daha fazla görüldüğü, annedeki depresyonun çocuğu olumsuz etkilediği belirlendi.

BOLU - Depremzedeler arasında yapılan bir araştırmada, travma sonrası stres bozukluğunun, kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha fazla görüldüğü tespit edildi.

Abant İzzet Baysal Üniversitesinin (AİBÜ), ''Bolu ve Düzce il merkezinde yaşayan çocuklarda depreme bağlı ruhsal sorunlar, ebeveyn psikopatolojisinin çocuk ruh sağlığına etkileri'' adlı bilimsel araştırma projesi tamamlandı. İlk aşaması 2005'te Bolu'da yapılan çalışmanın ikinci aşaması 2006 ve 2007'de Düzce'de gerçekleştirildi.

Proje yürütücüsü AİBÜ Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Özden Arısoy, çocuklarda depreme bağlı ruhsal sorunlar, ebeveyn psikopatolojisinin çocuk ruh sağlığına etkileri konusunda 2005'te Bolu'da 191 ailede 83'ü çocuk 540 kişiyle görüşüldüğünü, deneklerin yüzde 12'sinde travma sonrası stres bozukluğu tespit edildiğini bildirdi.

Arısoy'un verdiği bilgiye göre, projenin ilk aşamasında, kadınların erkeklere oranla iki kat daha fazla travma sonrası stres bozukluğu yaşadıkları tespit edildi. Eğitim düzeyi düşük olanların, deprem sonrası parçalanmış ceset görenlerin, enkaz altında kalanlarla kurtarma çalışmalarına şahit olanların depremden daha olumsuz etkilendikleri belirlendi. Ayrıca 83 çocuktan 4'ünün travma sonrası stres bozukluğu yaşadığı tespit edildi.

İKİNCİ AŞAMA
Haziran 2006'da, ''Depremden kadınların erkeklere göre daha olumsuz etkilenmesi, çocukları da etkiler mi'' sorusuna cevap bulmak amacıyla Düzce'de, projenin ikinci safhasına geçildi. 15 kişilik psikiyatr ve psikologlardan oluşan uzman ekibin yürüttüğü anket çalışmasında, ''Depremlerin ardından çocuklarda ruhsal sorun var mı? Ebeveyndeki ruhsal sorun çocukları etkiliyor mu?'' sorularına cevap arandı. Anket çalışmasında Düzce'de 54 aileden 107 ebeveyn ile 8-17 yaş arasındaki 102 çocukla görüşüldü.

Anket sonucu şu bulgular elde edildi: ''Her iki ebeveyn de sağlıklı (yüzde 34), ebeveynlerden birinde depresyon ya da travma sonrası stres bozukluğu (yüzde 52), ebeveynlerin her ikisinde de depresyon ya da travma sonrası stres bozukluğu (yüzde 13,2), çocukta depresyon (yüzde 11,2), çocukta travma sonrası depresyon (yüzde 7,1)''

ANNEDEKİ DEPRESYON, ÇOCUĞU ETKİLİYOR
Yrd. Doç. Dr. Özden Arısoy, travma sonrası stres bozukluğunun, kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha fazla tespit edildiğini bildirdi. Travma sonrası stres bozukluğu yaşayan çocukların annelerinde depresyon görüldüğünü dikkati çeken Arısoy, ''Annedeki depresyon çocuğu olumsuz etkiliyor. Anket sonuçlarına göre annedeki travmaya bağlı stres bozukluğu, çocuğu olumsuz yönde etkilemiyor. Aksine, o bozukluğun olması çocuğa daha fazla sahip çıkmasına yol açabilir ama depresyon olumsuz etkiliyor. Çocuklarda travmaya bağlı stres bozukluğu bir iki günlük bir şey değil, izi yıllarca kalıyor. Tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlık. Çoğu zaman bu tabloya depresyon eşlik edebiliyor. Çocuğun kişilik gelişimini olumsuz etkileyebiliyor'' dedi.

Depremi yaşayanlardan psikolojileri olumsuz yönde etkilenenlerin, o günleri hatırlatan her şeyden kaçtıklarını belirten Arısoy, ''Travmadan sonra olayın tekrar yaşanabileceği endişesiyle kaygı oluşuyor. Kişi, olay anında gördüğü kişilerden, yerlerden, bölgelerden kaçabiliyor. Bu konularda konuşmak bile istemeyebiliyor. Tedavide de insanları bununla yüzleştirmek gerekiyor. Sadece uzak durmak, sorunu ertelemeye yol açıyor. Halbuki onunla yüzleşip daha uygun baş etme mekanizmalarını geliştirmeleri lazım'' diye konuştu.

Arısoy, anket sonucunda rahatsızlık tespit edilen kişilere ücretsiz danışmanlık vereceklerini bildirdi.

(AA)

Kamuran AKKUŞ