Paranoid kişilik bozukluğu nedir?

Paranoid kişilik bozukluğu, “garip ve eksantrik” bozukluklar grubunda bulunan bir rahatsızlık çeşididir. Bu kişilik bozukluğuna sahip bireyler, ellerinde yeterince sebep olmaksızın başka insanlara karşı kuşkucu bir tavır sergilerler.

Paranoid kişilik bozukluğunun en ayırt edici özellikleri güvensizlik ve şüphedir. Bu bozukluğa sahip kişiler, başkalarının tutum ve davranışlarını tehdit olarak algılar. Bu nedenle, sürekli tetikte ve savunucudurlar. Alınganlık gösterirler; bir söz veya bakışı, kendilerine karşı olumsuz yorumlama eğilimindedirler. Bu kişilik bozukluğuna dair en ikna edici örnek Will Smith’in I, Robot (2004) filminde canlandırdığı karakter Dedektif Del Spooner olabilir. Filmde karakterimiz oldukça şüpheci, yargılayıcı ve öfkeli bir kişiliğe sahiptir. Filmin büyük bir kısmında Spooner’ın robotlara karşı olan paranoyası konu edilir.

Paranoid Kişilik Bozukluğu Neden Olur?

Kişilik bozukluklarının nedenleri tam olarak tespit edilememiştir. Ancak araştırmalar hem biyolojik hem de çevresel faktörlerin etkili olabileceğini gösteriyor. Bu bozukluk çocukluk döneminde yaşanan travmalar veya genlerden dolayı ortaya çıkabilir. Paranoyak kişilik bozukluğu genellikle çocuklukta veya ergenlik döneminde başlar ve kadınlara oranla erkeklerde daha sık görülür. Paranoya, en yaygın görülen kişilik bozukluğu türlerinden biridir.

Paranoid Kişilik Bozukluğunun Belirtileri

• Hiçbir sebep olmadan insanların kendilerine zarar vereceklerini veya yalan söylediklerini düşünürler.
• Arkadaşlarının güvenilir veya sadık olmadıklarına inanırlar.
• İnsanlara karşı güvensizdirler; kendilerinden bahsetmezler. Çünkü bu bilgilerin kendilerine karşı kullanılacağını düşünürler.
• İnsanların söyledikleri şeyleri tehdit olarak algılayabilirler.
• Kin tutarlar.
• Hiçbir sebep yokken partnerlerinden şüphelenirler.
• Her an saldırıya geçmek için hazırdırlar.

Paranoid Kişilik bozukluğu olan biriyle yaşamak

Sürekli isteyen, reddedilmiş hisseden ve sınırsız güvence arayan biriyle yaşamak zor olabilir. Bizler de zaman zaman şüpheci, reddedilmiş, dışlanmış veya aşırı hassas hissedebilliyoruz. Ama paranoid kişilik bozukluğuna sahip kişiler, bu hisleri daha acı verici bir biçimde yaşar ve genel olarak bu paranoyak düşüncelerle hayatlarını idam ettirirler. Normal olayları bile farklı bir biçimde yorumlayabilirler: “Neredeydin?”, “Kiminle gittin?”, “Neden arkamdan konuşuyorsun”, “Başka biriyle akşam yemeği yiyorsun ve beni davet etmiyorsun!”, “Herkes bana karşı geliyor.”

Paranoid kişilik bozukluğu olan biriyle yaşıyorsanız eğer, bu tip sorunlarda onlarla tartışmak iyi bir fikir olmayabilir. Çünkü bu insanlar aşırı kırılgan ve aşırı hassas olabiliyorlar. Elinizden geldiğince karşı tarafla empati kurmaya ve açık bir şekilde, yargılamadan iletişim kurmaya çalışın. Ancak doğru olmadığını düşündüğünüz duygu ve düşünceleri desteklemekten kaçının.

Paranoid kişilik bozukluğu olan biriyle yaşıyorsanız, profesyonel yardım alması için onu cesaretlendirebilirsiniz. Öncesinde siz de gidip tedavi ile ilgili bir terapist veya psikiyatriste danışabilirsiniz.

Paranoid Kişilik Bozukluğu Tedavisi

Paranoid kişilik bozukluğunun terapi ve bazı ilaçlarla tedavi edilebildiği kanıtlanmıştır. Bireyin tedaviyi kabul etmesi daha etkili sonuçlar alınmasını sağlar. Paranoid kişilik bozukluğu olan kişiler tedavi edilmezse evde ve sosyal yaşamlarında zorluk çekebilirler.

Bu hastalık için en uygun tedavi yöntemi psikoterapist olabilir. Bu kişilik bozukluğundan muzdarip kişiler genellikle ilişki kurma zorluğu yaşarlar ve terapi bu zorluğu aşmalarında önemli bir rol oynayabilir. Tedavi süresince kişilerin aile desteği alması oldukça önemlidir.

Paranoid kişilik bozukluğundan muzdarip olup olmadığınızı merak ediyorsanız, paranoid kişilik bozukluğu testlerini uygulayabilirsiniz.

Ancak, yapılan testler resmi bir tanı yerine geçemez. Sadece bir tıp uzmanı paranoid kişilik bozukluğunu teşhis edebilir. Bir öz değerlendirme yaparak, sizde var olduğunu düşündüğünüz belirtileri inceleyin ve tedavi olmaktan çekinmeyin.

Kaynak: http://www.psychologies.com.tr/paranoid-kisilik-bozuklugu