3) Kimlere nöropsikolojik bir değerlendirme söz konusudur? Nöropsikologların psikiyatristler ve psikologlarla iş birliği söz konusu mudur?

Nörolojik hastalıklarda mesela beyin infarktı geçirmiş bir beyin damarı tıkanmış hasta neler gösteriyor, normalden bilişsel işlevlerinde nasıl bir sapma var? Diyelim ki sağ hemisferin arka bölgesinde bir damar tıkanmış “acaba neler oldu bu hastada?” Günlük hayatta az şey ortaya çıkabilir ama  yapılan testlerle ‘hangi bilişsel işlevlerin nerelerinde neler bozuk?’ Yani mesela hastanın cep telefonu masanın üstündedir ona bakıyordur ama görmesi tam olduğu halde göremiyordur. Ayırt edemiyordur. Simultanagnozi dediğimiz bir şey. Aynı anda her şeyi birden görme bozulmuştur. Bunu testlerle ortaya çıkartabiliriz. Hasta bunu söylemez siz sorarsınız. Sofrada otururken kaşığı görüyor mu? “Aa evet doğru, kaşık yanındayken bize kaşık yok demişti” gibi doğrularlar. Demek ki nörolojik durumlar da olabilir.

Bir de psikiyatriden bize hasta gönderilir. Bu hastalar genelde depresyon için gönderilir. Depresyon mu yoksa nörolojik bir tarafı var mı bu hastalığın. Biz ona göre tedavisini düzenleyeceğiz diye sorabilirler, onun ayırt etmesini yaparız.

Nöroşirurjiden hasta gönderilir. Mesela epilepsi cerrahisi yapılacaktır. Hastanın diyelim ki sol hemisferinde epilepsiye neden olan sklerotik bir doku vardır ve o dokuyu çıkaracaklardır. ‘Bu hastanın dominant hemisferi sol hemisfer mi sağ hemisfer mi?’ Doku çıkartılacağı için bunun ayırt edilmesi önemli. Ya da mesela dokunun çıkartılacağı hemisfer, sözel bellek konuşma için baskınsa ve hasta şu anda hasta olduğu durumda bile hastanın sözel belleği sağlam olan hemisferin aracılık ettiği görsel bellekten daha iyi performans gösteriyorsa daha iyi performans gösteren hemisferi ameliyat etmek o hastanın ilerde günlük yaşantısını bozacak nedenlere sebep olabilir. Onun için iyi performans gösterdiği tarafı ameliyat etmek istemezler ama “O taraf kötü performans gösteriyor öbür taraf daha iyi” denirse iç rahatlığıyla çıkarırlar onu. Nöroşirurji bir de Hidrosefali hastalarını gönderir ve buna bağlı shunt operasyonu yapıp yapmamanın kriterlerden bir tanesi hastanın nöropsikolojik profilidir. Bu profilin olup olmadığını biz nöropsikolojik testlerle görebiliriz ve shunt’tan yararlanabilecek tipik bir hasta olduğunu söyleyebiliriz. Ya da kırıntı bulgular var ve isterseniz sizin de kriterleriniz açısından uygunsa birkaç ay sonra tekrar görüp “bu bozulmalarda ilerleme oluyor mu, aynı düzeyde mi kalıyor?”u görelim deriz.

Yani nöroşirurji hasta gönderir bize psikiyatri gönderir, nöroloji hasta gönderir.

Psikologlar ve psikoterapistler de eğer organik bir sorun olduğuna dair bir şüphe duyarsa bize gönderebilirler.

Devamı için 4. sayfayı tıklayınız