NTV - Sağlık Bakanlığına bağlı devlet hastanelerindeki hasta hakları birimlerine Ocak-Ağustos 2007 döneminde toplam 44 bin 987 başvuru yapıldığı, başvurulardan 8 bin 779’unun hasta hakları kurullarında görüşülerek karara bağlandığı, 36 bin 208’inin ise yerinde çözümlendiği bildirildi.

Hasta hakları kurullarında görüşülüp karara bağlanan başvurulardan yüzde 54’ü için “hasta hakları ihlali yok”, yüzde 13’ü için “hasta hakları ihlali var” yönünde karar çıktı. Başvuruların yüzde 6’sı için “sistemden kaynaklanan sorun”, yüzde 4’ü için “teknik konu”, yüzde 3’ü için “adli konu”, yüzde 5’i için “hazırlık aşamasında”, yüzde 3’ü için “kurulda” ve yüzde 12’si için de “kapsam dışı” kararı alındı. Başvurulardan 36 bin 208’i ise yerinde çözümlendi.

Hasta hakları birimlerine yapılan başvuruların yüzde 45’i “hizmetten genel olarak faydalanamamaktan” yakınıyor. Başvuruların yüzde 27’sini “saygınlık ve rahatlık görememe”, yüzde 6’sını “bilgilendirilmeme”, yüzde 1’ini “başvuru ve dava edememe”, yüzde 1’ini “güvenliğin sağlanamaması”, yüzde 1’ini “mahremiyete uyulmama”, yüzde 1’ini “sağlık personelini seçme” ve yüzde 18’ini de diğer şikayetler oluşturuyor.

Başvurular içinde yüzde 61 oranında hekimler, hekimler içinde de yüzde 37 oranında uzman hekimler hakkında ve yüzde 39 oranında diğer sağlık çalışanları hakkında şikayette bulunuldu.

BAŞVURULAR İNTERNETLE YAPILABİLİR
Sağlık alanındaki yeniliklerle beraber artık hemen hemen bütün hastanelerde “Hasta Hakları” birimleri mevcut. Hasta hakları birimleri, bütün bu şikayetlerle ilgileniyor ve sorunları yerinde çözümlemeye çalışıyor. Ancak tıbbi zarar ve ticari çıkar gibi durumlarla Disiplin Şubesi ilgileniyor ve durum hukuki boyut kazanıyor. Disiplin Şubesi, olayla ilgili soruşturma başlatarak araştırma ve inceleme süresi sonrasında gerekli cezayı veriyor.

Türkiye genelindeki başvuruların kaydı internet ortamında yapılıyor. Hasta hakkı ihlaline uğrayan vatandaşlar, internetten http://www.saglik.gov.tr/sbhastahaklari/sikayet.aspx adresinden başvuruda bulunabiliyorlar.

Şikayetlerin tümü, Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Hasta Hakları Şubesi tarafından takip ediliyor. Başvuru yapılan hastanedeki hasta hakları birim sorumlusu, kendi sayfasında başvuruyu görerek sorunu çözmeye çalışıyor.

Hasta hakları konusunda yapılanlar, hasta hakları web sayfası ile (http://www.saglik.gov.tr/extras/hastahaklari/giris.html) vatandaşlara ve hasta hakları birimlerindeki çalışanlara anında duyuruluyor. İngilizce olarak da yayımlanan hasta hakları web sayfasından, yurt dışındaki çeşitli kurumlar ve internet kullanıcıları da Türkiye’deki hasta hakları uygulamaları konusunda bilgi edinebiliyorlar.

SAĞLIK BAKANLIĞINDAN HASTA HAKLARI EĞİTİMİ
Öte yandan, Sağlık Bakanlığı, “Hasta Hakları ve Uygulamaları Konusunda Toplumu Bilinçlendirme Projesi” ile hasta ve yakınlarına, üniversite öğrencileri ve öğretim üyelerine, lise öğrencileriyle kamu kurum ve kuruluşları çalışanlarına hasta hakları eğitimi veriyor.

“Hastaneye Yatan Hastaların Hasta Hakları ve Uygulamaları Konusunda Bilgilendirilmesi Projesi” ile yatarak tedavi gören hasta ve hasta yakınları, hastanenin işleyişi ve özellikle de hasta hakları konusunda bilgilendiriliyor.

HASTA HAKLARI NELER?
Türkiye’de hasta hakları, Tıbbi Deontoloji Tüzüğü, Hasta Hakları Yönetmeliği ve Hasta Hakları Uygulama Yönergesi ile düzenlendi.

Hasta Hakları Yönetmeliği’nin 1998 yılında yayımlanmasına rağmen, 2003 yılına kadar uygulamada herhangi bir düzenleme yapılmadı. Çalışmalar, Sağlık Bakanı Recep Akdağ’ın talimatı üzerine 2003’te başlatıldı. Hasta hakları uygulamasına fiilen 15 Şubat 2004’te 38 ilde 60 devlet hastanesinde başlandı. 2005 yılında revize edilen Hasta Hakları Uygulama Yönergesi’nin yayımlanmasından sonra bütün devlet hastanelerine hasta hakları birimi ve kurulu oluşturma zorunluluğu getirildi. Şu an için yurt genelindeki tüm devlet hastanelerinde hasta hakları birimleri ve kurulları mevcut bulunuyor.

Özel hastanelerdeki hasta hakları uygulamaları ile ilgili olarak da Özel Hastaneler Yönetmeliği’nde ve Hasta Hakları Yönetmeliği’nde bağlayıcı hükümler bulunuyor, ilgili hükümlere göre iş ve işlemler yürütülüyor.

Hasta Hakları Yönetmeliği’ne göre, hasta ve hasta yakınlarının hizmetten genel olarak faydalanma, bilgilendirme ve bilgi isteme, sağlık kuruluşunu ve personelini seçme ve değiştirme, mahremiyete saygı gösterilmesi, hastanın rızası ve izin, dini vecibeleri yerine getirebilme ve dini hizmetlerden faydalanma, insani değerlere saygı gösterilmesi, saygınlık görme ve rahatlık, ziyaret ve refakatçi bulundurma ve müracaat, şikayet ile dava hakkı bulunuyor.